AIDS testi, aslında doğrudan AIDS hastalığını değil, AIDS’e neden olan HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) enfeksiyonunu tespit etmeye yarayan testtir. AIDS, HIV’in ilerlemiş evresidir. Bu nedenle yapılan testler HIV varlığını saptar; erken tanı sayesinde AIDS evresine geçiş önlenebilir.
AIDS Testi Ne İçin Yapılır?
Testin amacı, kişinin HIV enfeksiyonu taşıyıp taşımadığını belirlemektir. Erken tanı, HIV’in bağışıklık sistemine zarar vermesini önler ve virüsün başkalarına bulaşma riskini ortadan kaldırır. Bu sayede AIDS evresine geçmeden etkili tedavi uygulanabilir.
AIDS (HIV) Testi Nasıl Yapılır?
Testler genellikle kan örneği veya tükürük örneği üzerinden yapılır. Sonuçlar test türüne göre birkaç dakika veya birkaç gün içinde öğrenilebilir. Günümüzde kullanılan HIV/AIDS testleri şunlardır:
- Antikor Testi (ELISA): Vücudun HIV’e karşı geliştirdiği antikorları tespit eder. En sık kullanılan testtir.
- Kombine (4. Nesil) Test: Hem antikorları hem de HIV p24 antijenini ölçer. Erken tanıda en güvenilir testtir.
- Hızlı HIV Testi: Parmaktan alınan kan veya tükürük örneğiyle 15-20 dakika içinde sonuç verir. Tarama amaçlı kullanılır.
- Nükleik Asit Testi (NAT): HIV’in RNA’sını doğrudan tespit eder. Erken dönemde yapılan en hassas testtir.
AIDS Testi Ne Zaman Yapılmalıdır?
Riskli bir temas yaşandıysa HIV testinin doğru sonuç vermesi için bir süre beklenmelidir. Bu süreye pencere dönemi denir ve genellikle 2 ila 6 hafta arasındadır. İlk test temastan 2–4 hafta sonra yapılmalı, kesin sonuç için 3. ayda tekrar test edilmelidir.
AIDS Testi Nerede Yapılır?
Türkiye genelinde HIV/AIDS testleri; devlet hastaneleri, özel laboratuvarlar, üniversite hastaneleri ve anonim test merkezlerinde ücretsiz veya gizlilik esasına dayalı olarak yapılabilmektedir.
Test Sonucu Pozitif Çıkarsa Ne Olur?
Test sonucu pozitifse, bu durum kişinin HIV ile enfekte olduğunu gösterir. Ancak bu, kişinin AIDS evresinde olduğu anlamına gelmez. Doktor kontrolünde antiretroviral tedavi (ART) başlandığında virüs baskılanabilir ve kişi AIDS’e ilerlemeden uzun, sağlıklı bir yaşam sürdürebilir.