HIV testi, kişinin HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) ile enfekte olup olmadığını belirlemek için yapılan laboratuvar testidir. HIV enfeksiyonu her zaman belirti göstermediği için virüsü taşıyıp taşımadığını öğrenmenin tek yolu test yaptırmaktır.

HIV Testi Neden Önemlidir?

Erken tanı, HIV tedavisinde en kritik aşamadır. HIV erken tespit edilirse, tedaviye başlanarak virüs baskılanabilir ve kişi sağlıklı bir yaşam sürdürebilir. Ayrıca erken teşhis, virüsün başkalarına bulaşmasını önlemede büyük rol oynar.

HIV Testi Nasıl Yapılır?

HIV testi, genellikle kan veya tükürük örneği üzerinden yapılır. Test türüne göre sonuçlar birkaç dakika ile birkaç gün arasında alınabilir. Günümüzde kullanılan testler, virüsü veya virüsün oluşturduğu bağışıklık tepkisini ölçer.

HIV Testi Çeşitleri

• Antikor Testi (ELISA): HIV’e karşı vücudun ürettiği antikorları tespit eder. En sık kullanılan test türüdür ve genellikle temastan 3-12 hafta sonra güvenilir sonuç verir.
• Kombine Test (4. Nesil Test): Hem HIV antikorlarını hem de p24 antijenini ölçer. En erken dönemde (2-4 hafta sonra) tanı koyabilen güvenilir testtir.
• Hızlı Test (Rapid Test): Parmaktan alınan bir damla kan veya tükürük örneğiyle 15-20 dakika içinde sonuç verir. Tarama amaçlı kullanılır.
• Nükleik Asit Testi (NAT): HIV’in genetik materyalini (RNA) doğrudan saptar. Yüksek maliyetlidir, genellikle riskli temas sonrası erken dönemde tercih edilir.

HIV Testi Ne Zaman Yapılmalı?

HIV vücuda girdikten sonra hemen tespit edilemeyebilir. Virüsün testlerle saptanabilmesi için geçen süreye pencere dönemi denir. Bu süre genellikle 2 ila 6 hafta arasındadır. Riskli bir temas yaşandıysa:

• İlk test, temastan 2–4 hafta sonra yapılmalıdır.
• Kesin sonuç için 3. ayda tekrar test önerilir.

HIV Testi Nerede Yapılır?

HIV testi; devlet hastaneleri, özel laboratuvarlar, toplum sağlığı merkezleri ve anonim test merkezlerinde ücretsiz veya gizli olarak yapılabilir. Türkiye genelinde birçok şehirde gizlilik esasına dayalı test merkezleri bulunmaktadır.

Test Sonucu Pozitif Çıkarsa Ne Olur?

HIV testi pozitif çıkarsa, ikinci bir doğrulama testi yapılır. Panik yapmaya gerek yoktur çünkü günümüzde HIV tedavisi son derece etkilidir. Antiretroviral tedavi (ART) ile virüs baskılanabilir ve HIV ile yaşayan bireyler uzun, sağlıklı bir yaşam sürebilir. Tedaviye erken başlanması, virüsün başkalarına bulaşmasını da önler.